فراگیری برنامه‌نویسی مانند هر علم دیگری نیازمند صرف زمان، پشتکار و دقت است؛ در این مقاله سعی شده ۵ راه‌کاری که در آموختن هر زبان برنامه‌نویسی مفید می گردد مورد بررسی قرار گیرد. اگرچه رعایت این موارد در ابتدا مقداری کسل‌کننده بوده و روند پیشرفت را کند می‌کند اما پس از چندبار استفاده از آن‌ها، سرعت یادگیری به‌طرز چشمگیری افزایش خواهد یافت.
به نمونه کدها توجه کنید
هر برنامه و هر نرم‌افزار کامپیوتری از یک سری کد تشکیل شده که با قرارگیری آن‌ها در کنار یکدیگر، عملکرد آن برنامه شکل می‌گیرد و کار یک برنامه‌نویس نیز نوشتن این کدها است؛ برای این‌که این روند را سریع‌تر یاد بگیرید، سعی کنید با کدها آشنایی کامل داشته باشید. وقتی با یک نمونه کد مواجه می‌شوید، خط‌به‌خط آن‌را بادقت بررسی کنید و تلاش کنید متوجه شوید که نحوهٔ عملکرد آن کد چگونه است، برنامهٔ حاصل از آن چه‌کاری انجام می دهد و …
این کار در ابتدا سخت و ناامیدکننده است چراکه در اکثر مواقع حدسی که می زنید اشتباه است حتی گاهی یک درصد هم به برنامهٔ اصلی نزدیک نیست ولی ناامید نشوید چون پس از چند بار که این کار را انجام دادید، دستوراتی که استفاده شده‌اند در ذهنتان باقی مانده و به‌راحتی می‌توانید عملکرد برنامه را تشخیص بدهید و حتی کد را با چند تغییر ساده به یک برنامهٔ کاملاٌ متفاوت تبدیل کنید. پس فراموش نکنید یادگیری و بررسی کدها کمک بسیار بزرگی به فرایند یادگیری شما خواهد کرد.
فقط نمونه کدها را نخوانید، بلکه آن‌ها را اجرا کنید
هنگامی که بررسی کدها را انجام می دهید، تنها راه‌حل آزمایش حدسی که زدید این است که آن‌ها را اجرا کنید؛ برای این کار کافی است کامپایلر مربوط به زبانی که با آن کدها نوشته شده‌اند را داشته باشید تا از طریق آن برنامهٔ نوشته‌شده را مشاهده کنید، ولی یک نکتهٔ مهم وجود دارد و آن‌هم این است که از کپی/پیست کردن کدها داخل کامپایلر جداً خودداری کنید و حتماً کدها را خودتان تایپ کنید چراکه این کار فواید بسیار زیادی دارد.
اولین فایده‌اش این است که باعث آشنایی شما با دستورات آن زبان خاص می‌شود و دومین و مهمترین فایده‌اش این است که با نحوهٔ نگارش کدها در آن زبان آشنا می‌شوید؛ مثلاً بعد از تایپ کدها به‌صورت کامل، متوجه خواهید شد که در پایان هر خط دستور باید حتماً ; را تایپ کنید (موارد خیلی زیادی مشاهده شده است که برنامه‌نویسان مبتدی هنگام اجرای برنامه، ده‌ها مورد و حتی بیشتر از آن تعداد ارور داشتند که تمامی آن‌ها به علت نبود “;” بوده است).
بعد از اجرای نمونه کدها سعی کنید آن‌ها را تغییر بدهید و تأثیر تغییرات را مشاهده کنید؛ انجام این تغییرات تجربه‌های خیلی خوبی برای شما در بر دارد و تأثیر تغییرات را می‌توان در همان لحظه مشاهده کرد. مهم‌تر این‌که آسان‌ترین راه برای یادگیری ویژگی‌های یک زبان جدید این است که برخی کدها را آزمایش کرده و تغییر دهید.
شخصاً شروع به کدنویسی کنید
وقتی یک دستور را آموختید، شروع به نوشتن نمونه برنامه‌هایی شخصی کنید و دستور موردنظر را در آن به‌کار ببرید؛ گاهی پیدا کردن یک ایده برای نوشتن برنامه سخت است اما مجبور نیستید ایده‌های جدید و تازه‌ای را به‌کار بگیرید و می‌توانید مثال‌های کتاب یا دوره‌ای که درحال مطالعه کردنش هستید را انجام دهید. تلاش کنید این کار را بدون نگاه کردن به کدها انجام دهید و یا این‌که اگر به یک پروژهٔ بزرگ -مثلاً یک بازی- فکر می‌کنید می‌توانید با ساختن بخش کوچکی از آن شروع کنید که برای خودتان یک تمرین است و بعداً هم می‌توانید از آن بخش در پروژهٔ خود استفاده کنید.
یاد بگیرید از دیباگر استفاده کنید
Debuggerها یکی از مهمترین قسمت‌های یک IDE هستند (ابزاری که این امکان را برای برنامه‌نویس فراهم می‌کند تا خط‌به‌خط در میان برنامه جا‌به‌جا شده و حتی این امکان را فراهم می‌کند تا تغییرات مقادیر متغیرها را در خلال اجرای برنامه مشاهده کنید). Debugger ها این امکان را فراهم می‌کنند که بسیاری از ارورها را بدون صرف وقت زیاد تشخیص داده و برطرف کرد. پس سعی کنید استفاده از آن‌ها را یاد بگیرید و وقت خودتان را در پیدا کردن مشکلات برنامه هدر ندهید!
دنبال منابع بیشتری باشید
وقتی چیزی را متوجه نمی‌شوید، حتماً به‌دنبال آن باشید و رهایش نکنید؛ وب سرشار از اطلاعاتی راجع به برنامه‌نویسی است که به روش‌های مختلفی بیان شده‌اند و هرکدام از این روش‌ها مناسب یک فرد خاص است مثلاً برخی توضیحات تصویری را به متن ترجیح می‌دهند. ولی اگر به نتیجه نرسیدید، آسان‌ترین راه برای رفع مشکلاتتان پرسیدن از یک فرد مطلع است.
اما موردی را باید درنظر بگیرید و آن این است که روش تفکر اشخاص با یکدیگر متفاوت است پس سعی کنید به‌جای پرسش‌های کلی و کوتاه، راجع به مشکلاتتان صحبت کنید تا مخاطب شما با طرز تفکرتان آشنا شود و سؤال‌تان را درک کند و به‌درستی به آن پاسخ بدهد.
به‌طور‌کلی، سعی کنید در یادگیری مشتاق باشید و به یاد داشته باشید که چیزی لذت‌بخش‌تر از نوشتن یک برنامهٔ کاربردی نیست. از این کار لذت ببرید و اصولی حرکت کنید، حتماً هم موفق خواهید شد.